Son zamanlarda konuştuğum çoğu kişi yogayı merak ediyor, başlamak istiyor veya bir şekilde online dersler ile başlamış ancak tam olarak da pratiğin içine giremediğini hissetmiş durumda.
Bazen en zor şey sizin yıllardır içinde bulunduğunuz konseptleri, bu konuda hiç deneyimi olmamış birine anlatmaktır. Aslında ben de zaten çok fazla anlatmayı sevmiyorum yogayı çünkü bazı şeyler deneyimlenmeden anlatılsa da boş... Ve herkesin kendi deneyimi, kendi süreçleri farklı. Yine de Yogada öyle bir konsept var ki, bir asana pratiğinin (ki Asana pratiği yoganın yalnızca bir kısmıdır) hissiyatının nasıl olması gerektiğini çok güzel tanımlıyor. Hatta öyle ki, bu hissiyatı matın dışına taşıdığınızda yaşam kalitesiniz ve huzurunuz da artıyor.
Patanjali'nin Yoga Sutraları 2.46 şöyle der: Duruş (asana), sağlam (sthira) ve rahat (sukha) olmalı. Bu konseptin adı da sthira-sukham-āsanam'dır (स्थिरसुखमासनम् ).
Ben buna Çaba'nın içindeki Rahatlık diyorum. Yoga'nın zihinlerimiz olduğu kadar da bedenlerimiz için en optimal pratik olduğunu düşünmemin nedeni de aslında bu konsept. Sinir sistemimiz ve bağışıklık sistemimiz vücudun tüm sistemleri gibi birbirine bağımlı ve birinin iyi veya kötü olması diğerini de etkiliyor. Zaten bu nedenle aslında çoğu fiziksel hastalığın ardında yatan şey, sinir sistemimizin aşırı yüklenmesi (merhaba eski dost stres:)).
Şimdi aşağıda bu konseppteki terimleri daha derin açıklarken siz de bir yandan kendi hayatınızdaki yansımalarını düşünün. Yoga pratiğiniz olabilir, yoga yapmıyor ama başka bir fiziksel egzersiz programı uyguluyor olabilirsiniz, veya ben sporu hiç sevmem diyen biri de olabilirsiniz. Hiç farketmez :)
Sthira kemile anlamıyla, sağlam, sabit ve güçlü anlamına geliyor. Bu özelliği kendi pratiğinize uyguladığınızda yoga pozlarının veya herhangi başka bir pratiğin bir çaba içermesi gerektiğini ve bu çabanın sonunda açığa çıkan güç ile de sağlam ve güçlü bir deneyim yaşayabildiğimizi görüyoruz. Pratiğiniz hiç yoksa demek ki bir şekilde hareket etmeye başlamanız gerekiyor bedeninizin sağlığı ve yaşam dengeniz için....
Sukha ise rahatlık, hoşluk demek, keyif, neşe ve mutlulukla ilişkilendirilen "güzel yer" anlamına gelir. Ve tarif edilirken de rahat ve keyifli bir "sürüş" olarak anlatılır. Sürüş benzetmesinden, sukhanın dinamik bir kavram olduğunu görüyoruz. Bu kavramı da pratiğinize uyguladığınızda, nefesinizin rahat aktığı, kasların bir bütün olarak çalıştığı, eklemlerin hizalı ve acısız olduğu halleri yaşıyoruz.
Asana ise yoga bağlamında Yoga Duruşu olarak kullanılıyor ancak bu konsepti hayatınızda uygulamak istediğinizde her türlü "Durum" olarak da düşünebilirsiniz Asana'yı.
O zaman bir düşünelim...
Çok koşturmalı bir hayatınız var ve üstüne üstlük bedeni son limitine kadar zorlayacak egzersizler yapıyor musunuz? Spor salonundan çıkınca kendinizi tazelenmiş değil de tükenmiş mi hissediyorsunuz? O zaman Sukha'yı yeterince deneyimleyemiyorsunuz.
Havalı gözüküyor veya başka bir kişi o pozu yapabiliyor diye, eklemlerinize yük bindirerek, kendinizi sıkarak ve hatta nefessiz bırakarak bir pozda hiç kaldınız mı? Peki o zaman Sukha nerede?
Hayatınızda herhangi bir fiziksel aktivite yok mu? O halde beden ve zihin ne güçle temas ediyor ne de uzun vadede Sukha'yı deneyimleyebilir... Çünkü sağlığı bozulan bir beden bizler için "İyi bir yer - sukha" değil de tam zıt kutbu olan "rahatsız yer - dukha" olacaktır.
Pratiklerinizde sınırınızı zorlamadan, hiç bir şey hissetmeden mi hareket ediyorsunuz? Sthira'yı hatırlayın, biraz çaba göstermemiz gerekiyor. Ancak Sthiraya ulaştıktan sonra Sukha'yı araştırabiliriz.
Hayatınızda peki ilişkilerinizde durum nasıl? Sağlıklı sınırlar çizebiliyor musunuz (sthira - sukha dengede) yoksa kendinize duvarlar mı örüyorsunuz?
Bu örnekleri ve düşünceleri daha istediğiniz gibi şekillendirebilirsiniz. Yoga'nın en temek konseptlerinden olan Sthira-Sukha-Asanam hayat felsefesi yapılabilecek kadar değerli ve pratik faydaları olan bir kavram...
Sizlerin bu konudaki görüşleriniz neler :)
Yoga hakkında derinleşmek istiyorsanız, stüdyomuzun Temel Seviye Yoga Uzmanlaşma Programları hakkında bilgi alabilirsiniz.
Denge'de kaldığımız bir yaşam dileği ile,
Namaste!
Şebnem Baydere